Prawo do świadczeń z pomocy społecznej, jeżeli umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej, przysługuje:
- Osobom posiadającym obywatelstwo polskie mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- Cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej posiadającym zezwolenie na osiedlenie się, zgodę na pobyt tolerowany lub status uchodźcy nadany w Rzeczypospolitej Polskiej;
- Obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którzy uzyskali zezwolenie na pobyt.
Kryteria dochodowe podlegają weryfikacji co trzy lata z uwzględnieniem wyniku badań progu interwencji socjalnej. Rada Dialogu Społecznego może również wystąpić do Rady Ministrów z wnioskiem o zweryfikowanie kwot kryteriów dochodowych, jeżeli w danym roku kalendarzowym kwota kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej i kwita kryterium dochodowego na osobę w rodzinie będzie równa lub niższa niż minimum egzystencji ustalony przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.
Kwoty zasiłków oraz kryteriów dochodowych określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 lipca 2018 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej. Stawki te obowiązują od 1 października 2018 r.
Kryteria dochodowe wynoszą:
1. dla osoby samotnie gospodarującej - 701 zł,
2. dla osoby w rodzinie - w wysokości 528 zł.
Kwoty świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej wynoszą:
Zasiłek stały
Zasiłek stały przysługuje osobom pełnoletnim pozostającym w rodzinach lub samotnie gospodarującym, niezdolnym do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnym do pracy. Osoby te muszą spełniać obowiązujące kryteria dochodowe.
Wysokość zasiłku stałego to kwota różnicy między odpowiednim kryterium dochodowym a dochodem.
Należy jednak pamiętać, iż maksymalna kwota zasiłku stałego wynosi 645 zł, minimalna zaś 30 zł.
Zasiłek okresowy
Zasiłek okresowy przysługuje zarówno osobom samotnie gospodarującym, jak i osobom w rodzinie, spełniającym kryteria dochodowe. Ta forma wsparcia przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień doświadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego.
Okres, na jaki przyznawany jest zasiłek zależy od okoliczności danej sprawy.
Wysokość zasiłku okresowego powinna mieścić się w „widełkach” określonych w ustawie o pomocy społecznej.
Zasiłek okresowy jest ustalany do wysokości różnicy między kryterium dochodowym a dochodem.
Ponadto, w przypadku osoby samotnie gospodarującej kwota zasiłku okresowego nie powinna przekroczyć 418 zł miesięcznie. Nie może być również niższa niż 50% różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby. Najniższa kwota zasiłku okresowego wynosi 20 zł miesięcznie.
W przypadku rodziny górną granicę wysokości zasiłku wyznacza jedynie różnica między kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny. Podobnie jak dla osób samotnie gospodarujących kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż połowa tej różnicy. Minimalna kwota zasiłku również wynosi 20 zł miesięcznie.
Warto pamiętać, iż zasiłek okresowy może być także wypłacany niezależnie od dochodu. Dotyczy to sytuacji podjęcia zatrudnienia przez osobę objętą kontraktem socjalnym, pobierającą zasiłek okresowy. W takim przypadku zasiłek może być wypłacany nadal niezależnie od dochodu, jednak nie dłużej niż do 2 miesięcy od dnia zatrudnienia i nie częściej niż raz na 2 lata.
Kwota dochodu z 1 ha przeliczeniowego - w wysokości 308 zł.